نشست علمی تخصصی گردشگری و صلح روز پنجشنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۳ در سالن امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب قم؛ توسط اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم و دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد و سه تَن از استادان و پژوهشگران این دانشگاه، پیرامون موضوع گردشگری و صلح سخنانی را بیان کردند، همچنین این نشست به صورت مجازی برای علاقه‌مندان پخش شد و تعداد زیادی به صورت برخط (آنلاین) در نشست مذکور حضور داشتند.
به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم؛ حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدحسین مظفری رئیس مرکز صلح و گفت‌وگو معاونت ارتباطات و امور بین‌الملل دانشگاه ادیان و مذاهب با موضوع «گردشگری و صلح‌آفرینی، شناخت فرهنگ‌ها و تحکیم دوستی‌ها» سخنرانی کرد.
او در این نشست گفت: امنیت اقتصادی و سیاسی دو پایه صلح و برای الفت و دوستی میان ملت‌هاست، صلح مفهوم مثبت دارد و تنها به معنای منازعه نیست؛ بلکه احترامی است که به مسأله قومی، مذهبی و فرهنگی می‌شود.
او با طرح این پرسش که آیا گردشگری می‌تواند موجب برقراری صلح شود یا خیر؟ گفت: باید بدانیم که هدف از گردشگری معرفی فرهنگ، آشنایی با قومیت‌ها، آشنایی با فرهنگ، آداب، آیین‌های گوناگون و شناخت جایگاه خود در میان سایر ملت‌ها، قومیت‌ها و رفع نواقص است و این نیازمند تقویت و برقراری صلح است.
این محقق افزود: وقتی فرد گردشگری وارد کشوری می‌شود و قومیت‌ها و فرهنگ‌های مختلف را می‌بیند، تلاش می‌کند، به آن‌ها احترام بگذارد و سبب همزیستی شود و این امر برکاتی دارد؛ از جمله تواضع، فروتنی، احترام به یکدیگر، الفت و دوستی است.
مظفری خاطرنشان کرد: اگر قبول کنیم که گردشگری می‌تواند به صلح کمک کند، باید به این سوال پاسخ داد، آیا می‌تواند یکی از عوامل صلح باشد؟ باید بگوییم؛ اگر چه ممکن است، چنین باشد؛ ولی علت تامه نیست.
او افزود: در گذشته، کشورها با هم ارتباط داشتند؛ اما هنگامی بین کشورها جنگ شد؛ همه چیز از بین رفت و صلح و دوستی جایش را به دشمنی داد؛ باید به این نکته توجه داشتیم که گردشگری یکی از دلایل و عوامل صلح است و باید برای ایجاد صلح، به عوامل دیگر هم توجه داشته باشیم و برای آن برنامه‌ریزی درستی انجام دهیم.
او گفت: در بحث گردشگری باید به مسائلی همچون فراهم کردن زیرساخت‌ها توجه کنیم، معتقدم؛ اگر چه گردشگری موجب تقویت اقتصاد می‌شود؛ اما وقتی لغو روادید صورت می‌گیرد و مسافرت‌ها و رفت‌وآمدها انجام می‌شود، مسئولان باید نسبت به رفتار و سخنان خود دقت بیش‌تری داشته باشند تا با برنامه‌ریزی بهتر سبب تقویت دوستی ملت‌ها و مهم‌تر، گردشگری و صلح شوند؛ چرا که با تصمیم‌گیری نامناسب می‌توان زمینه صلح را از بین ببرند و موانع اقتصادی ایجاد کنند.
رئیس مرکز صلح و گفت‌وگو معاونت ارتباطات و امور بین‌الملل دانشگاه ادیان و مذاهب بیان کرد: گردشگری و رفت‌وآمدها نه تنها مانع جنگ می‌شود؛ بلکه در تقویت مناسبت‌ها و دوستی‌ها می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
مظفری اظهار کرد: اگر در بحث گردشگری به مسائلی مانند محیط‌زیست و تقویت اقتصاد توجه نشود، سبب خسارت می‌شود.
گردشگری می‌تواند موجب تقویت صلح شود
حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدطاهر قلی‌تبار رییس اداره اروپا آمریکا معاونت بین‌الملل دانشگاه ادیان و مذاهب نیز، با موضوع «نقش گردشگری در کاهش بیگانه‌هراسی و تقویت همزیستی مسالمت‌آمیز» در این نشست سخنرانی کرد.
او در این نشست گفت: این نقد همیشه به دانشگاه وجود دارد که دانشگاه از صنعت جدا شده است، باید بگوییم که این نقد درستی است؛ اما اوضاع امروز بهتر شده است و دانشگاه‌هایی مثل دانشگاه ادیان و مذاهب به گردشگری دینی توجه دارند.
او با بیان این که امروزه مسلمانان قربانی بیگانه‌هراسی و از طرفی مدعی راهکار برای تقویت گردشگری از نظر دینی هستند، بیان کرد: گردشگری ظرفیت خوبی غیر از اقتصادی دارد که از آن غافل هستیم؛ اما از مهم‌ترین عامل‌های بیگانه‌هراسی می‌توان به سیاست دولت‌ها و ناآگاهی اشاره کرد.
این محقق افزود: از طریق سفر به کشورها می‌توان سبب تقویت و معرفی فرهنگ ایران، ارتباط با مردم و دوستی با آن‌ها شد، ارتباط بین ملت‌ها باعث می‌شود، انسان‌ها واقعیت‌ها را ببینند؛ از این‌رو هیچ عاملی بهتر از گردشگری نمی‌توان پیدا کرد که موجب تقویت بین ملت‌ها و صلح شود، گردشگری علت تامه برای صلح نیست؛ ولی عامل بسیار مهمی در امر صلح و تقویت دوستی است.
این پژوهشگر عنوان کرد: نیاز به تغییر رویکرد در امر گردشگری داریم؛ این تغییر رویکرد باید شناخته شود و بدانیم که گردشگری انواع مختلفی دارد و کوشش کنیم، آن گردشگری که موجب برقراری صلح می شود را شناسایی، رصد و در تقویت آن تلاش کنیم.
قلی‌تبار با بیان این که امروزه در مورد گردشگری مطالعات خوبی انجام شده است، تصریح کرد: گردشگری ظرفیت‌های خوبی دارد و باید از این ظرفیت‌ها برای تقویت ملل و صلح بهره گرفت.
تلاش برای برقراری صلح جهانی شود
همچنین دکتر حمیده امیریزدانی عضو هیأت علمی دانشکده ادیان دانشگاه ادیان و مذاهب، با موضوع «رویکردهای مختلف به مطالعات صلح و گردشگری» در این نشست سخنرانی کرد و گفت: اگر می‌خواهیم به صلح جهانی برسیم، نباید آن را به عنوان مقوله سیاست ببینیم؛ بلکه باید موارد صلح را بین مردم و فِرق ترویج کنیم.
او گفت: امروزه در دانشگاه‌های سرشناس دنیا در مورد صلح بحث‌هایی مطرح می‌شود و پژوهش‌هایی انجام می‌دهند، بعضی از این دانشگاه‌ها مطالعاتی در مورد صلح دارند و به تبادل نظر می‌پردازند.
او با بیان این که چگونه می‌توان بین گردشگری و صلح ارتباط برقرار کرد؟ گفت: مطالعات آماری از سال ۱۹۸۱ میلادی نشان می‌دهد که در رابطه با صلح مطالعات و پژوهش‌های خوبی انجام شده است و اینجانب نیز در تحقیق‌هایی که در مناطقی داشتم، به این نتیجه رسیدم که گردشگری در ذات خودش، صلح و دوستی را به همراه دارد.
امیریزدانی اضافه کرد: باید بدانیم، وقتی بحث دین و صلح را مطرح می‌کنیم، جنبه‌های معرفتی را مورد توجه قرار می‌دهیم؛ ولی این امر باید برای کسانی که تور گردشگری برگزار می‌کنند، به خوبی تبیین شود و ذهنیت لازم به آن‌ها داده شود.
این محقق افزود: از جمله مسائلی که در رابطه با صلح مطرح می‌شود؛ صلح با خود و دیگران، مردم با مردم و فِرق مختلف است و در همه این موارد باید به این نکته توجه کنیم که چگونه می‌توان صلح را در بین مردم ترویج داد.
او همچنین گفت: مارگارت مید که انسان‌شناس است، اعتقاد دارد که جنگ یک پدیده فرهنگی است و نه یک پدیده اجتناب‌ناپذیر طبیعی؛ اگر توانسته‌ایم، جنگ را اختراع کنیم، می‌توانیم صلح را هم اختراع کنیم.
او افزود: از صلح به سه شکل می‌توان سخن گفت؛ صلح با خود، صلح با دیگری (انسان و دیگر موجودات زنده) و صلح با خداوند. صلح با خود در علومی نظیر روان‌شناسی، روان‌کاوی، عرفان و معنویت طرح می‌شود. صلح با دیگری. صلح با دیگری دینی در علومی چون جامعه‌شناسی، الهیات و فلسفه بحث و بررسی می‌شود و صلح با سایر موجودات زنده همچون حیوان‌ها و گیاهان در مطالعات محیط‌زیست، فلسفه اخلاق و حقوق پیگیری می‌شود.
امیریزدانی خاطرنشان کرد: مطالعات صلح، به دنبال برقراری عدالت اجتماعی، امنیت انسانی درک و فهم بینافرهنگی و دینی و توسعه پایدار است.
او گفت: گردشگری در ذات خود، پدیده‌ای دموکرات و غیرطبقاتی است و زبان نرم و صمیمانه‌ای دارد؛ گردشگری گاهی به عنوان ابزار و پلتفرمی برای صلح طرح می‌شود؛ برای نمونه در بحث گفت‌وگوی ادیان که یکی از زیرشاخه‌های مطالعات صلح محسوب می‌شود، می‌توان از نقش سفر در ترویج گفت‌وگوی بینادینی و فرهنگی یاد کرد.
عضو هیأت علمی دانشکده ادیان دانشگاه ادیان و مذاهب تأکید کرد: سفرنامه‌ها منبع بی‌نظیری در ثبت این مواجهه‌ها با یکدیگر هستند.
در پایان نشست علمی تخصصی گردشگری و صلح، سخنرانی دکتر سید رضا صالحی امیری وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پخش شد.
همچنین حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید ابوالحسن نواب مؤسس و بنیانگذار دانشگاه ادیان و مذاهب و علیرضا ارجمندی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم دیگر سخنرانان نشست علمی تخصصی گردشگری و صلح بودند.
در پایان نشست مذکور به مناسبت هفته گردشگری از سوی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم به حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید ابوالحسن نواب مؤسس و بنیانگذار دانشگاه ادیان و مذاهب و نیز به حمیده امیریزدانی و حجج‌اسلام محمدحسین مظفری و محمدطاهر قلی‌تبار سه تَن از استادانی که در این نشست سخنرانی کردند، تابلوهایی از حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) و مسجد جامع شهر قم اهداء شد.
کاشت یک نهال زیتون، به عنوان درخت یادبود هفته گردشگری با شعار صلح و دوستی (مهر ۱۴۰۳) در محوطه دانشگاه ادیان و مذاهب به مناسبت هفته گردشگری، پایان بخش این نشست علمی تخصصی بود.
نشست علمی تخصصی گردشگری و صلح، توسط اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم با همکاری دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.
این نشست با حضور استادان، محققان و دانشجویان و نیز تعدادی از مسئولان استانی برگزار شد و همچنین این نشست به صورت برخط (آنلاین) از طریق تارنمای (سایت) دانشگاه ادیان و مذاهب برای کاربران و علاقه‌مندان پخش شد و تعداد زیادی از پژوهشگران، استادان و دانشجویان از این نشست علمی تخصصی به صورت برخط استفاده کردند.
2/
