مدیر پایگاه میراث‌جهانی کاروانسراهای ایران گفت: مسئولان کمک کنند تا بتوانیم تاب‌آوری اجتماعی را در میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی رقم بزنیم.
به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم؛ علیرضا جلالزایی در نشست تخصصی «مدیریت بحران و تاب‌آوری بناهای تاریخی با تأکید بر کاروانسراهای ثبت جهانی» در کاروانسرای دِیرِ گَچین قم، با اشاره به ثبت اثر تاریخی در حوزه میراث‌فرهنگی گفت: یکی از آثار مهم تاریخی کاروانسرای دیر گچین بوده است که توانست، یک اتفاق بزرگ را در نشست یونسکو رقم بزند و این درایت مسئولان بود که توانستند، این اثر را ثبت جهانی کنند.
او افزود: ثبت این اثر دو عنوان بزرگ تاب‌آوری اجتماعی و بحران‌های طبیعی است که امروز آن را یدک می‌کشیم؛ چرا که تاب‌آوری اجتماعی برگرفته از تاب‌آوری‌هایی است که در دستگاه‌های گوناگون بنا بر وظیفه‌ای که به آن‌ها محول می‌شود، در واقع می‌تواند برون‌داد داشته باشد.
او خاطرنشان کرد: تاب‌آوری میراث‌فرهنگی در بحث کاروانسراها همین است که بتوانیم با استحکام‌بخشی، مرمت و احیاء، نوسازی، بهسازی، زنده‌سازی، بازسازی و عوامل دیگری ظرفیت‌سازی کنیم.
جلالزایی گفت: یک اصلی به نام اصل خودترمیمی وجود دارد؛ یعنی می‌توانیم افراد دغدغه‌مند را در امور داخلی مربوط به حفظ و نگهداری بناهای تاریخی مشارکت بدهیم؛ اما قانومند، ضابطه‌مند و توسعه‌گرایی که میراث‌فرهنگی حاکم می‌کند، بر کسانی که ناظر و پیمانکار هستند.
او اظهار کرد: بنابراین تاب‌آوری اجتماعی که برای بناهای تاریخی استفاده می‌کنیم، می‌تواند نگاه مسئولان امر را مضاعف و دوچندان نسبت به نوسازی، زنده‌سازی و حتی مرمت و احیای آن‌ها برانگیخته کند.
مدیر پایگاه میراث جهانی کاروانسراهای ایران تصریح کرد: مسئولان کمک کنند تا بتوانیم تاب‌آوری اجتماعی را در میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی رقم بزنیم.
او بیان کرد: میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سه ضلع کاملا معین و مشخص یک مثلث هستند که رفت و برگشتی، با یکدیگر تعامل دارند و هیج کدام بر دیگری تقدم ندارند و می‌توانیم این تاب‌آوری اجتماعی و بحران طبیعی را در این مثلث بر اساس نگاهی که خودمان داریم و مدیریتی که انجام می‌دهیم، به بهترین شکل ممکن مدیریت کنیم.
جلالزایی خاطرنشان کرد: صنایع‌دستی به عنوان یکی از پیشران‌های اقتصادی می‌تواند هم بر جامعه مدنی و هم بر اشتغال تأثیرگذار باشد.
ضرورت تأمین منابع مالی مورد نیاز برای حفاظت از آثار میراثی
عضو هیأت علمی و استاد دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی تهران نیز در این نشست تخصصی گفت: قدیمی‌ترین یعنی نخستین کتابی که در ارتباط با مسأله سوانح و میراث‌فرهنگی منتشر شده، کتاب «بین دو زمین لزره» است.
اکبر حاجی‌ابراهیم‌زرگر گفت: یک موضوعی که ما در ارتباط با میراث تمام سال‌های گذشته مبتلا بودیم و طبیعتا جاهای دیگر دنیا هم شاید همین طور است، آن چه که به عنوان سرمایه میراث در اختیار است، با آن چه که امکاناتی که از طریق دولت می‌تواند سرمایه‌گذاری برای حفاظت از این‌ها بشود، تناسبی ندارد.
این کارشناس پیشکسوت میراث‌فرهنگی، بر ضرورت تأمین منابع مالی مورد نیاز برای حفاظت از آثار میراثی تأکید کرد.
باید به قم در تراز بین‌المللی نگاه شود
رئیس انجمن صنفی مجتمع‌های گردشگری استان قم نیز در این نشست گفت: این استان مقاصد و زیرساخت گردشگری قابل اهمیتی دارد و مرمت و احیای آثار میراثی همچون بازار کهنه و سرای ملا حسین که در حال انجام است، در اقتصاد پایدار گردشگری مؤثر است.
سید جواد جلالی‌نژاد ادامه داد: با ثبت کاروانسرای دیرگچین به عنوان مادر کاروانسراهای ایران، به قم باید در تراز بین‌المللی نگاه کرد تا میزبان زائران و مسافران بیش‌تری باشیم؛ چون قم هم به لحاظ جغرافیایی اهمیت ویژه‌ای دارد و هم مردم این استان فرهنگ مهمان‌نوازی بالایی دارند.
این نشست با همکاری اداره‌کل پایگاه‌های میراث‌ملی و جهانی معاونت میراث‌فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم برگزار شد.
این برنامه با حضور حجت‌الاسلام سید اسماعیل حسینی مقدم سرپرست معاونت اجتماعی، فرهنگی و زیارت استانداری قم، اکبر حاجی‌ابراهیم‌زرگر پیشکسوت میراث‌فرهنگی و استاد دانشگاه، علیرضا ارجمندی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم و معاونان و کارشناسان این اداره‌کل، تعدادی از مسئولان استان و فعالان حوزه میراث‌فرهنگی برگزار شد.
۲۶ شهریور 1402 در چهل و پنجمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو، پرونده «کاروانسرای ایرانی» به عنوان بیست و هفتمین اثر تاریخی و طبیعی ایران ثبت جهانی شد. در این پرونده ۵۴ کاروانسرای ایران از جمله کاروانسرای دیر گچین استان قم ثبت شده‌اند.
کارونسرای دیر گچین استان قم با بیش از 2 هزار سال قدمت که «مادر کاروانسراهای ایران» نامیده می‌شود، یکم مهر سال ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۱۰۴۰۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، این کاروانسرا در بخش مرکزی شهرستان قم در کیلومتر 68 آزادراه قم ـ گرمسار واقع شده است.
اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم در بلوار ۱۵ خرداد، کوچه ۷.۱ قرار دارد. نشانی کانال آن در پیام‌رسانان ایتا https://eitaa.com/mirase_karime و نشانی اینترنتی این اداره‌کل https://qom.mcth.ir و تلفن تماس آن ۳۷۶۰۳۴۲۶ با پیش‌شماره ۰۲۵ است.
نشانی اینترنتی خبرگزاری میراث آریا (استان قم) https://www.chtn.ir/service/provinces/qom است.
۲/
