تولیت مسجد جمکران: گسترش شهرسازی نوین با هیچ منطقی سازگار نیست

تولیت مسجد مقدس جمکران با اشاره به منطبق نبودن روند توسعه معماری شهری با معیارهای ملی و اسلامی گفت: شمایی که برای معماری شهری به لحاظ ترکیب، تجزیه، درون و برون طراحی شده با هیچ منطقی سازگار نیست.

به گزارش، روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم، جت الاسلام والمسلمین محمد حسن رحیمیان سه شنبه شب در دیدار اعضای ستاد کنگره استانی تاریخ معماری و شهرسازی، اظهار داشت: معماری سنتی کشور از ظرافت ها و هزاران ویژگی منحصر به فردی برخوردار بوده که امروز تحت تاثیر معماری غربی به فراموشی سپرده شده است.

وی با تاکید بر نقش میراث فرهنگی در احیای مجدد معماری قدیمی کشور، افزود: این سازمان باید اهمیت این موضوع را به ارگان های متولی بویژه شهرداری و راه و شهرسازی گوشزد کند.

وی هم چنین با انتقاد از شهرداری ها به خاطر تمرکز بر روی مسائل حاشیه ای و جزیی و غفلت از موارد اصولی در امر ساخت و ساز بناهای مختلف، گفت: امروز به مباحث مهمی مانند نظارت دقیق و کارشناسانه بر احداث ساختمان ها از نظر انطباق با استانداردها و جلوگیری از اسراف و حیف و میل مصالح ساختمانی به عنوان سرمایه و ثروت کشور توجهی نمی شود، ولی در مقابل با گرفتن جریمه از مردم مشکلاتی را برای آنها ایجاد کرده است.

وی با بیان این که میانگین عمر یک ساختمان در کشور حداکثر 30 است و این مساله هدر رفت منابع و سرمایه های زیادی را در پی دارد، اضافه کرد: این اتفاق در حالی در ایران رخ می ددهد که میانگین عمر یک ساختمان در روستاهای کشور لبنان 70 سال و در برخی از کشورهای اروپایی و غربی به 300 تا 400 سال می رسد.

رحیمیان هم چنین وضعیت فعلی شهرسازی را در سراسر کشور فاجعه آمیز توصیف کرد و افزود: طرح های مسکن مهر و هم چنین واحدهای مسکونی که در شهرک های مختلف در شهرهای کشور از جمله شهرک اکباتان تهران ساخته می شود، هیچ ربطی به فرهنگ ایرانی اسلامی ندارد و این روند گسترش پیدا کرده و قم نیز از همین شکل و ساختار تبعیت می کند.

وی با اشاره به آثار و عواقب منفی ترویج سبک و مدل غربی در ساخت و ساز ساختمان ها از نظر فرهنگی گفت: وجود خانه های ساخته شده مطابق با اصول معماری غربی باعث خواهد شد تا خانواده ها پایبندی خود به مساله حجاب و عفاف را طی گذشت زمان از دست بدهند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که قم از دیرباز پایگاه اصلی شیعه و محل زندگی بزرگترین چهره های علمی و محدثان زمان ائمه اطهار(ع) می باشد، افزود: قبرستان شیخان یکی از میراث های گرانبهای نه تنها ایران بلکه سراسر جهان اسلام و شیعه، ناشناخته باقی مانده است.

قبرستان شیخان در مرکز شهر قم و در نزدیکی حرم حضرت معصومه(س) واقع شده و به عنوان یکی از آرامستان های تاریخی ایران چند تن از محدثان شیعه از جمله زکریا بن ادریس و زکریا بن آدم در آن مدفون هستند، این قبرستان یکی از بخش های قبرستان بابلان یا قبرستان بزرگ به شمار می آمده که پس از طرح های توسعه و نوسازی شهر قم به صورت قبرستانی مجزا در آمده است.

تولیت مسجد مقدس جمکران هم چنین با تاکید بر این که قم باید به عنوان یک شهر الگو، اسوه و سرمشق برای کل ایران، جهان شیعه و اسلام و الگویی از یک شهر مهدوی برای آینده بشریت باشد، افزود: توجه جدی به معماری گذشته قم و مصور نمودن آینده معماری این شهر و بسیج دستگاه های ذیربط برای ساختن و پرداختن چنین شهری ضروری است.

رحیمیان در ادامه با اشاره به برگزاری کنگره تاریخ معماری و شهرسازی قم افزود: به طور حتم این همایش می تواند با تولید و ارایه مقاله های علمی متقن و هم چنین نقد صریح، روشن و بی محابا نسبت به بهبود آشفتگی موجود در حوزه معماری راهگشا باشد.

وی با اشاره به این که مجموعه مسجد مقدس جمکران برغم تمایل شدید برای همکاری با میراث فرهنگی به دلیل مشکلات مختلف به طور جدی به این مساله ورود پیدا نکرده است، افزود: با توجه به تابلوهای نفیس و آثار دستی هنری بسیار ارزشمندی که در طول زمان به این مکان مقدس هدیه شده و هم چنین تعابیری که از سوی بزرگان و مراجع دینی پیرامون این مکان مقدس نقل شده، احداث موزه ای برای نمایش این آثار در اولویت های ما قرار دارد.

وی هم چنین با اشاره به راهپیمایی عظیم و میلیونی اربعین حسینی، افزود: مسجد مقدس جمکران نیز همه ساله در ایام نیمه شعبان پذیرای خیل بزرگی از زائران از اقصی نقاط کشور و جهان است که با به خاطر بی نظیر بودن این رویداد در میان ادیان و مذاهب باید به ثبت جهانی برسد.

دبیرعلمی چهارمین کنگره استانی تاریخ معماری و شهرسازی نیز در این دیدار با اشاره به برگزاری این همایش در 30 دیماه سال جاری در تالار مرکزی شهر قم با حضور دانشجویان و برنامه ریزیان حوزه معاری و باستان شناسان، افزود: تمرکز اصلی این همایش تنها بر روی در و دیوار و کالبد شهر نیست و یکی از محورهای همایش، میراث معنوی است.

سیده شبنم فاطمی با بیان این که این کنگره در مرحله نخست به صورت استانی در هر 31 استان کشور از جمله قم برگزار می شود، افزود: پس از تدوین و مستند سازی کلیه اطلاعات بدست آمده از تاریخ شفاهی کشور ماحصل همایش های استانی در چارچوب یک کنگره بین المللی در ابتدای سال 96 در شهر بم ارائه خواهد شد.

وی با اشاره به تهیه و تنظیم برنامه های محتوایی این کنگره از پیش بینی برگزاری 2 نمایشگاه عکس با عناوین تاریخ تحول کالبدی حرم حضرت معصومه(س) و همچنین قم به روایت تصویر به همت آستان مقدس حضرت معصومه و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم خبر داد.

فاطمی در پایان، نبود یک نمایشگاه دایمی و هم چنین دانش نامه تاریخی جهت معرفی و شناساندن قم به زائران و مسافران را معضل مهمی بر شمرد و افزود: پر کردن خلاهای موجود در قم همکاری و مساعدت نهادهای همکار با میراث فرهنگی را طلب می کند، که ایجاد دفتر همکاری های موقت بین جمکران و مجموعه دبیرخانه کنگره راهکار مناسبی برای آن است.