مشخصات و شرایط جغرافیایی ذخیره گاه زیستکره کویر
ذخیره گاه زیستکره کویر شامل دو بخش پارک ملی کویر به مساحت ۴۴۲,۲۱۲ هکتار و منطقه حفاظت شده کویر به مساحت ۲۴۸,۹۵۷ هکتار می باشد.
بخش حفاظت شده از سال ۱۳۴۳ به عنوان منطقه حفاظت شده با مساحتی حدود ۶۰۰,۰۰۰ هکتار تحت حمایت و حفاظت شکاربانی وقت قرار گرفت. سپس طی مصوبه شماره ۱۰۲ شورای عالی محیط زیست مورخ ۱۳۶۱/۶/۲۱ قسمتی از این مجموعه به پارک ملـی ارتقاء یافت. در همین سال این دو مجموعه به عنوان ذخیره گاه زیستکره کویر شناخته شدند.
در حال حاضر مدیریت بخش پارک ملی کویر در اختیار اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان و منطقه حفاطت شده در اختیار اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران قرار دارد.
پارک ملی و ذخیرهگاه زیستکره کویر در فلات ایرانی – آناتولی قرار دارد که پوشیده از سرزمینهای جلگهای پست و کوههای کم ارتفاع می باشد.
پارک ملی کویر بزرگترین پارک ملی کشور بدون هرگونه معارض، فعالیتهای انسانی و سکونت گاهی میباشد.
پارک ملی کویر در ۱۲۰ کیلومتری جنوب تهران و ۱۰۰ کیلومتری شرق قم و در قسمت شمال استان اصفهان (دشت کویر) قرار دارد.
خوشبختانه جوامع انسانی در پارک ملی کویر وجود ندارد ولی وجود راه های هموار و قابل دسترس در این منطـقه می تواند شرایط زیستگاه پارک را تحت تاثیر قـرار دهد.
اقلیم این منطقه به شدت تحت تاثیر دو اقلیم دشت کویر که عمدتا از نمک پوشیده شده و دریاچه نمک که بلافاصله در خارج مرز منطقه در سمت غربی پارک واقع میباشد، قرار گرفته است. پارک ملی کویر اگر چه پوشیده شده است از گیاهان استپی و بیابانی، اما سرزمینی لم یزرع با دشتهای هموار است.
میزان بارندگی سالیانه این پارک به طور متوسط ۱۵۰ میلیمتر بوده که بیشتر مربوط به ماه های بین آذر تا اردیبهشت ماه می باشد. در بعضی از فصول (معمولا دی و بهمن) پارک ملی کویر پوشیده از برف می باشد.
در تمام منابعی که راجع به مهمترین شاخص شناسایی پارک ملی کویر عنوان می گردد، از سیاه کوه به عنوان نمونه بارز و شاخص منطقه یاد میشود. این کوه با داشتن صخره های نیم دایرهای بزرگ که از دور به صورت سوزن هائی که از دل کوه بیرون زده دیده میشوند، شناخته می شود. از کوه های مهم دیگر این منطقه، کوه ملک آباد و کوه چشمه کریم را میتوان نام برد.
از دشتهای این منطقه هم میتوان به دشت شکرآب، دشت چخماقیه و دشت سینهریگی اشاره داشت.
از چشمههای این پارک میتوان به چشمه نخجیر، چشمه پیغمبر، چشمه لکاب، چشمه طلحه، چشمه میش مست و چمشه گنداب اشاره کرد.